Van lijncommunicatie naar leiderschapscommunicatie
 

Lijncommunicatie verwijst naar een overwegend top-down informatiestroom. Idee erachter is dat informatie (bijvoorbeeld een besluit van de directie) via de hiërarchische lijn van de organisatie (het organogram), op een zo gecontroleerd mogelijke wijze van ‘boven naar beneden stroomt'. Eigenlijk vergelijkbaar met een cascade. Telkens vertaalt een leidinggevende de verkregen informatie en deelt deze vervolgens met zijn medewerkers. Zo 'daalt' de boodschap plateaugewijs uiteindelijk af tot en met de teams met medewerkers. Hoewel velen wensen dat het zo zou werken, blijkt deze informatiecascade helaas keer op keer een illusie. Waarom dat zo is, lees je in een artikel hier.

 

De realiteit is dat de communicatie niet strikt via de lijn verloopt..... Verreweg de meeste informatie volgt een veel grilliger patroon. In dat gecommuniceer speelt de (direct) leidinggevende opnieuw een belangrijke rol. Maar wel een andere dan 'vertaler en doorgeefluik' in een illusoire cascade... De manager is een belangrijk aanspreekpunt voor medewerkers met vragen. Door zijn positie in de organisatie heeft hij zowel zicht op de Wenselijke wereld van de Plannenmakerij, alsook op de Werkelijke wereld van de dagelijkse, weerbarstige realiteit.

Daarnaast is zijn (management-) verantwoordelijkheid voor communicatie extra belangrijk nu er in de meeste organisaties ingrijpende veranderingen plaatsvinden. Juist nu wordt er veel gevraagd van managers, ook in hun communicatieve rol. De druk en verwachtingen nemen toe. Geen gemakkelijke opgave!

 

Door die belangrijke positie én de daarbij behorende communicatieve verantwoordelijkheid spreek ik over leiderschapscommunicatie: het communicatieve aspect binnen de rol als leidinggevende. Een cruciaal knooppunt van leiderschapscommunicatie is het regelmatige persoonlijke gesprek tussen de manager en zijn/haar eigen team. Vaak in het team- of afdelingsoverleg: dan komt het erop aan. Medewerkers kijken dan verwachtingsvol naar hun ‘baas’ maar het gesprek kan soms behoorlijk uit de hand lopen en voor managers een spannend communicatiemoment zijn. Waar het om draait is de tijd nemen om informatie te delen, de ruimte nemen voor een dialoog en samen onderzoeken wat er precies speelt, wat dat betekent voor het team en wat het team te doen staat. Kortom: niet het verspreiden van informatie langs een falende cascade staat centraal. Veel belangrijker is het selecteren van wat voor het team belangrijk is en met het team proberen betekenis te geven aan wat er speelt. Leiderschapscommunicatie verdient hoge prioriteit van directie, management en stafafdelingen in tijd, geld en aandacht. Het leidt tot teamleden die meer op elkaar betrokken zijn, die samen eenzelfde beeld hebben wat er speelt en wat dat betekent. En tot leiders die beter zijn toegerust om effectieve gesprekken hierover te voeren met hun teamleden.

 

Position Paper: Van lijncommunicatie naar leiderschapscommunicatie

 

Over de beweging van lijncommunicatie naar leiderschapscommunicatie schreef ik een Position Paper. Dit wordt regelmatig herzien. Hier kun je de nieuwste versie van dit Position Paper downloaden.